नवीन भाषा शिकण्यासाठी प्रभावी रणनीती: जागतिक शिकणाऱ्यांसाठी एक सर्वसमावेशक मार्गदर्शक

नवीन भाषा शिकणे हा एक फायद्याचा प्रवास आहे, जो नवीन संस्कृती, संधी आणि दृष्टिकोनांचे दरवाजे उघडतो. तुम्ही एक अनुभवी प्रवासी असाल, करिअर-केंद्रित व्यावसायिक असाल किंवा फक्त तुमची क्षितिजे विस्तृत करू इच्छित असाल, नवीन भाषेवर प्रभुत्व मिळवणे हे एक अनमोल कौशल्य आहे. हे सर्वसमावेशक मार्गदर्शक तुम्हाला तुमची पार्श्वभूमी किंवा स्थान काहीही असो, अस्खलितपणा प्राप्त करण्यास मदत करण्यासाठी प्रभावी रणनीती, साधने आणि तंत्रे प्रदान करते. आम्ही जगभरातील शिकणाऱ्यांसमोर येणाऱ्या विविध शिक्षण शैली आणि आव्हानांचा विचार करून सिद्ध पद्धतींचा शोध घेऊ.

१. वास्तववादी ध्येये निश्चित करा आणि एक स्पष्ट योजना तयार करा

यशस्वी भाषा शिक्षणाचा पाया वास्तववादी, साध्य करण्यायोग्य ध्येये निश्चित करण्यामध्ये आहे. एका रात्रीत पूर्ण अस्खलितपणा मिळवण्याचे ध्येय ठेवण्याऐवजी, तुमच्या शिकण्याच्या प्रवासाला लहान, व्यवस्थापित करण्यायोग्य टप्प्यांमध्ये विभाजित करा. या मुद्द्यांचा विचार करा:

• तुमचे 'का' परिभाषित करा: तुम्हाला भाषा शिकण्यासाठी काय प्रेरित करते? ते प्रवासासाठी, करिअरच्या प्रगतीसाठी, कुटुंबाशी जोडण्यासाठी किंवा फक्त वैयक्तिक आवडीसाठी आहे का? तुमचे 'का' तुमच्या प्रेरणेला चालना देईल.
• स्मार्ट (SMART) ध्येये सेट करा: तुमची ध्येये विशिष्ट (Specific), मोजण्यायोग्य (Measurable), साध्य करण्यायोग्य (Achievable), संबंधित (Relevant) आणि वेळेवर आधारित (Time-bound) बनवा. उदाहरणार्थ, "मला स्पॅनिश शिकायची आहे" ऐवजी, "मी तीन महिन्यांत स्पॅनिशमध्ये मूलभूत संभाषण करू शकेन" असे ध्येय ठेवा.
• अभ्यासाचे वेळापत्रक तयार करा: दररोज किंवा आठवड्यातून शिकण्यासाठी समर्पित वेळ द्या. सातत्य महत्त्वाचे आहे. लहान, नियमित अभ्यासाचे सत्र देखील अधूनमधून होणाऱ्या दीर्घ सत्रांपेक्षा अधिक प्रभावी असतात.
• शिकण्याची पद्धत निवडा: तुमच्या शिकण्याच्या शैली आणि आवडीनिवडीनुसार जुळणारी पद्धत निवडा. यात ऑनलाइन कोर्सेस, पाठ्यपुस्तके, भाषा विनिमय भागीदार किंवा अनेक पद्धतींचा समावेश असू शकतो.

उदाहरण: बंगळूर, भारतातील एक सॉफ्टवेअर इंजिनिअर टोकियोमधील नवीन क्लायंटशी संवाद साधण्यासाठी जपानी शिकण्याचे ध्येय ठेवू शकतो. त्यांच्या योजनेत ऑनलाइन जपानी कोर्समध्ये प्रवेश घेणे, दररोज संध्याकाळी एक तास शब्दसंग्रह आणि व्याकरणाचा अभ्यास करणे आणि आठवड्यातून दोनदा भाषा भागीदारासोबत बोलण्याचा सराव करणे यांचा समावेश असू शकतो.

२. स्वतःला भाषेत विसर्जित करा

विसर्जन (Immersion) हे भाषा संपादन जलद करण्याचा एक प्रभावी मार्ग आहे. जरी ज्या देशात ती भाषा बोलली जाते तेथे प्रत्यक्ष जाणे आदर्श असले तरी ते नेहमीच शक्य नसते. सुदैवाने, तुमचे स्थान काहीही असो, विसर्जनाचे वातावरण तयार करण्याचे अनेक मार्ग आहेत:

• तुमच्या डिव्हाइसच्या सेटिंग्ज बदला: तुमचा फोन, संगणक आणि सोशल मीडिया खाती लक्ष्य भाषेत सेट करा.
• लक्ष्य भाषेत मीडियाचा वापर करा: उपशीर्षकांसह (सुरुवातीला) चित्रपट आणि टीव्ही शो पहा, हळूहळू उपशीर्षकांशिवाय पाहण्याकडे वळा. संगीत, पॉडकास्ट आणि ऑडिओबुक ऐका.
• विस्तृत वाचन करा: मुलांची पुस्तके किंवा श्रेणीबद्ध वाचकांसारख्या नवशिक्यांसाठी सोप्या साहित्यापासून सुरुवात करा आणि हळूहळू वृत्तपत्रे, मासिके आणि कादंबऱ्यांसारख्या अधिक आव्हानात्मक सामग्रीकडे प्रगती करा.
• स्वतःला भाषेने वेढून घ्या: तुमच्या घरातील वस्तूंवर लक्ष्य भाषेत त्यांची नावे लिहा. तुमच्या कामाची यादी आणि नोट्स त्या भाषेत लिहा.
• भाषा विनिमय भागीदार शोधा: भाषा विनिमय, ज्याला टँडम लर्निंग (tandem learning) असेही म्हणतात, म्हणजे अशा व्यक्तीसोबत भेटून संभाषण करणे ज्याला तुमची मातृभाषा शिकायची आहे आणि जी तुम्हाला शिकायची असलेली भाषा बोलते.

उदाहरण: साओ पाउलो, ब्राझीलमधील एक विद्यार्थी इंग्रजी शिकत असताना उपशीर्षकांसह ब्रिटिश सिटकॉम पाहून, प्रवासादरम्यान इंग्रजी भाषेतील पॉडकास्ट ऐकून आणि ऑनलाइन इंग्रजी लेख वाचून विसर्जनाचे वातावरण तयार करू शकतो. तो जगभरातील मूळ इंग्रजी भाषिकांसोबत बोलण्याचा सराव करण्यासाठी ऑनलाइन भाषा विनिमय गटांमध्ये सामील होऊ शकतो.

३. शब्दसंग्रह संपादन आणि व्याकरणाच्या मूलभूत गोष्टींना प्राधान्य द्या

प्रभावी संवादासाठी मजबूत शब्दसंग्रह तयार करणे आणि व्याकरण समजणे आवश्यक आहे. या मुख्य घटकांचा सामना कसा करावा ते येथे आहे:

• उच्च-वारंवारता असलेल्या शब्दसंग्रहावर लक्ष केंद्रित करा: सर्वात सामान्यपणे वापरले जाणारे शब्द आधी शिका. वारंवारता सूचीसारखी संसाधने तुम्हाला प्राधान्य देण्यास मदत करू शकतात.
• स्पेसड् रेपिटिशन सिस्टीम (SRS) वापरा: अँकी (Anki) सारखी SRS साधने तुमच्या शब्दसंग्रह आठवण्याच्या क्षमतेला अनुकूल करण्यासाठी फ्लॅशकार्ड आणि अल्गोरिदम वापरतात.
• संदर्भात व्याकरण शिका: व्याकरणाचे नियम वेगळे लक्षात ठेवण्याऐवजी, ते वाक्ये आणि संभाषणांच्या संदर्भात अभ्यासा.
• नवीन शब्द आणि व्याकरणाच्या रचना वापरण्याचा सराव करा: फक्त निष्क्रियपणे शिकू नका; तुमच्या बोलण्यात आणि लेखनात त्यांचा सक्रियपणे वापर करा.
• शब्दसंग्रह वही ठेवा: नवीन शब्द उदाहरणांसह वाक्यांमध्ये नोंदवण्याने ते लक्षात ठेवण्यास मदत होते.

उदाहरण: पॅरिस, फ्रान्समधील एक व्यावसायिक मँडरीन चायनीज शिकत असताना व्यवसाय आणि वित्ताशी संबंधित शब्दसंग्रह लक्षात ठेवण्यासाठी SRS सॉफ्टवेअर वापरू शकतो, त्याचबरोबर ऑनलाइन चायनीज धड्यांद्वारे व्याकरणाचे नियम शिकू शकतो आणि आपल्या शिक्षकासोबत संभाषणात त्यांचा सराव करू शकतो. ते हे शब्द आणि वाक्ये त्यांच्या स्वतःच्या व्यावसायिक ईमेल किंवा मीटिंगमध्ये देखील समाविष्ट करू शकतात.

४. सातत्यपूर्ण सराव आणि नियमित पुनरावलोकनाचा स्वीकार करा

तुम्ही जे शिकलात ते लक्षात ठेवण्यासाठी आणि अस्खलितपणा विकसित करण्यासाठी सातत्यपूर्ण सराव महत्त्वाचा आहे. नियमित पुनरावलोकन तुमचे ज्ञान दृढ करण्यास आणि सुधारणेसाठी क्षेत्रे ओळखण्यास मदत करते:

• पहिल्या दिवसापासून बोला: चुका करण्यास घाबरू नका. तुम्ही जितके जास्त बोलाल, तितके तुम्ही अधिक आरामदायक व्हाल.
• सराव करण्याची संधी शोधा: भाषा विनिमय गटांमध्ये सामील व्हा, ऑनलाइन फोरममध्ये भाग घ्या किंवा शिक्षक शोधा.
• नियमितपणे लिहा: एक जर्नल ठेवा, ईमेल लिहा किंवा लक्ष्य भाषेत सोशल मीडिया पोस्ट तयार करा.
• तुमच्या नोट्स आणि फ्लॅशकार्ड्सचे नियमितपणे पुनरावलोकन करा: तुमचे शिक्षण दृढ करण्यासाठी पुनरावलोकन सत्रे शेड्यूल करा.
• तुमच्या प्रगतीवर लक्ष ठेवा: सराव चाचण्या घेऊन किंवा स्व-मूल्यांकन व्यायाम पूर्ण करून नियमितपणे तुमच्या कौशल्यांचे मूल्यांकन करा.

उदाहरण: माद्रिद, स्पेनमधील एक सेवानिवृत्त व्यक्ती जर्मन शिकत असताना जर्मन-भाषिक मित्रासोबत बोलण्याचा सराव करू शकते, जर्मनमध्ये दररोज जर्नल नोंदी लिहू शकते आणि आठवड्यातून त्यांच्या व्याकरणाच्या नोट्सचे पुनरावलोकन करू शकते. ते त्यांच्या प्रगतीचा मागोवा घेण्यासाठी आणि ज्या क्षेत्रांवर अधिक लक्ष केंद्रित करण्याची आवश्यकता आहे ते ओळखण्यासाठी ऑनलाइन क्विझचा वापर देखील करू शकतात.

५. तंत्रज्ञान आणि ऑनलाइन संसाधनांचा उपयोग करा

इंटरनेटने भाषा शिक्षणात क्रांती घडवली आहे, तुमच्या बोटांच्या टोकावर संसाधनांचा खजिना उपलब्ध करून दिला आहे:

• भाषा शिकण्याचे अॅप्स: ड्युओलिंगो (Duolingo), बॅबेल (Babbel) आणि मेमराइज (Memrise) सारखे अॅप्स परस्परसंवादी धडे आणि गेमिफाइड शिक्षण अनुभव देतात.
• ऑनलाइन कोर्सेस: कोर्सेरा (Coursera), एडएक्स (edX) आणि युडेमी (Udemy) सारखे प्लॅटफॉर्म अनुभवी प्रशिक्षकांसह संरचित भाषा कोर्सेस प्रदान करतात.
• भाषा विनिमय प्लॅटफॉर्म: हॅलोटॉक (HelloTalk) आणि टँडम (Tandem) सारख्या वेबसाइट्स आणि अॅप्स तुम्हाला भाषा विनिमयासाठी मूळ भाषिकांशी जोडतात.
• ऑनलाइन शब्दकोश आणि अनुवादक: शब्द आणि वाक्ये शोधण्यासाठी आणि तुमची समज तपासण्यासाठी ऑनलाइन शब्दकोश आणि भाषांतर साधनांचा वापर करा. भाषांतर साधनांवर जास्त अवलंबून न राहण्याची काळजी घ्या; फक्त शब्दशः भाषांतर करण्यावर नव्हे, तर भाषा समजण्यावर लक्ष केंद्रित करा.
• YouTube चॅनेल: असंख्य YouTube चॅनेल भाषा धडे, उच्चारण मार्गदर्शक आणि सांस्कृतिक अंतर्दृष्टी देतात.

उदाहरण: टोकियो, जपानमधील एक विद्यार्थी फ्रेंच शिकत असताना दैनंदिन सरावासाठी ड्युओलिंगोसारख्या भाषा शिक्षण अॅप्सचा वापर करू शकतो, फ्रान्समधील विद्यापीठाने देऊ केलेल्या ऑनलाइन फ्रेंच कोर्समध्ये प्रवेश घेऊ शकतो आणि पॅरिस व इतर प्रदेशांमधील मूळ फ्रेंच भाषिकांसोबत बोलण्याचा सराव करण्यासाठी भाषा विनिमय प्लॅटफॉर्मचा वापर करू शकतो. ते फ्रेंच संस्कृती किंवा अवघड व्याकरणाच्या मुद्द्यांचा अभ्यास करण्यासाठी YouTube चा वापर देखील करू शकतात.

६. उच्चारण आणि हेल समजून घ्या

प्रभावी संवादासाठी समजण्यायोग्य उच्चारण प्राप्त करणे आवश्यक आहे. यावर लक्ष केंद्रित करा:

• मूळ भाषिकांना ऐकणे: मूळ भाषिक शब्द आणि वाक्यांचे उच्चारण कसे करतात याकडे बारकाईने लक्ष द्या.
• ध्वनींचा सराव करणे: तुमच्यासाठी कठीण असलेले ध्वनी ओळखा आणि त्यांचा वारंवार सराव करा.
• उच्चारण मार्गदर्शकांचा वापर करणे: ध्वन्यात्मक लिप्यंतरण आणि उच्चारण टिप्स देणाऱ्या ऑनलाइन संसाधनांचा वापर करा.
• स्वतःला रेकॉर्ड करणे: स्वतः बोलताना रेकॉर्ड करा आणि तुमच्या उच्चारणाची तुलना मूळ भाषिकांच्या उच्चारणाशी करा. तुमच्या चुका ओळखा आणि त्या दुरुस्त करा.
• स्वराघात आणि लयीवर लक्ष केंद्रित करा: भाषेची चाल (melody) ही ध्वनींइतकीच महत्त्वाची असते.

उदाहरण: कैरो, इजिप्तमधील एक विद्यार्थी इंग्रजी शिकत असताना ब्रिटिश हेल (accent) अंगवळणी पडण्यासाठी बीबीसी रेडिओचे प्रसारण ऐकू शकतो. ते स्वतः बोलताना रेकॉर्ड करण्यासाठी आणि त्यांच्या उच्चारणाची तुलना मूळ भाषिकांशी करण्यासाठी ऑनलाइन साधनांचा वापर देखील करू शकतात. ते उच्चारणातील फरक समजून घेण्यासाठी अमेरिकन आणि इतर इंग्रजी बोलीभाषा देखील ऐकू शकतात.

७. चुकांना शिकण्याच्या संधी म्हणून स्वीकारा

चुका करणे हा भाषा शिकण्याच्या प्रक्रियेचा एक अटळ भाग आहे. चुका करण्याच्या भीतीने स्वतःला निराश होऊ देऊ नका. त्याऐवजी, त्यांना वाढीच्या संधी म्हणून स्वीकारा:

• स्वतःसोबत संयम बाळगा: भाषा शिकण्यासाठी वेळ आणि मेहनत लागते. तुम्हाला लगेच परिणाम दिसले नाहीत तर निराश होऊ नका.
• चुका करायला घाबरू नका: चुका हा शिकण्याच्या प्रक्रियेचा एक नैसर्गिक भाग आहे. त्यांच्याकडून शिका आणि पुढे जा.
• प्रतिक्रिया विचारा: सुधारणेसाठी क्षेत्रे ओळखण्यासाठी मूळ भाषिक किंवा भाषा भागीदारांकडून प्रतिक्रिया मिळवा.
• संपूर्णतेवर नव्हे, तर संवादावर लक्ष केंद्रित करा: प्रभावीपणे संवाद साधण्यास सक्षम होणे हे ध्येय आहे, निर्दोषपणे बोलणे नव्हे.
• तुमच्या यशाचा आनंद साजरा करा: तुमची प्रगती कितीही लहान असली तरी, तिची दखल घ्या आणि स्वतःला बक्षीस द्या.

उदाहरण: झुरिच, स्वित्झर्लंडमधील एक बँकर रोमच्या व्यावसायिक दौऱ्यासाठी इटालियन शिकत असताना ती भाषा बोलण्यास घाबरू शकतो. तथापि, ते लक्षात ठेवू शकतात की मूळ इटालियन भाषिक त्यांच्या प्रयत्नांची प्रशंसा करतात आणि त्यांचे प्राथमिक ध्येय स्पष्टपणे संवाद साधणे आहे. त्यांना चुका करण्यास आरामदायक वाटले पाहिजे कारण त्यातूनच ते सुधारतात.

८. सांस्कृतिक बारकावे आणि संदर्भ समजून घ्या

भाषा संस्कृतीशी अविभाज्यपणे जोडलेली आहे. भाषेचा सांस्कृतिक संदर्भ समजून घेतल्याने तुमची समज वाढेल आणि तुम्ही अधिक प्रभावीपणे संवाद साधू शकाल. विचार करा:

• संस्कृतीबद्दल जाणून घ्या: तुम्ही शिकत असलेल्या भाषेशी संबंधित संस्कृतीची पुस्तके वाचा, चित्रपट पहा आणि संगीत ऐका.
• अशाब्दिक संवादाकडे लक्ष द्या: देहबोली, चेहऱ्यावरील हावभाव आणि हावभाव संस्कृतीनुसार भिन्न असू शकतात.
• सामाजिक शिष्टाचारांबद्दल जाणून घ्या: संस्कृतीच्या चालीरीती आणि सामाजिक नियम समजून घ्या.
• वाक्प्रचार आणि म्हणींबद्दल जागरूक रहा: वाक्प्रचार आणि म्हणी अनेकदा संस्कृती-विशिष्ट असतात आणि तुमच्या संवादाला खोली देऊ शकतात.
• रूढीवादी कल्पना टाळा: मोकळ्या मनाचे रहा आणि संस्कृतीबद्दल सामान्यीकरण करणे टाळा.

उदाहरण: व्हँकुव्हर, कॅनडामधील एक पर्यटन व्यावसायिक फ्रेंच शिकत असताना संस्कृतीबद्दल जाणून घेण्यासाठी फ्रान्स आणि क्युबेकमधील लेखकांचे साहित्य वाचू शकतो. ते फ्रेंच लोक एकमेकांशी आणि जगाशी कसे संवाद साधतात हे समजून घेण्यासाठी ते फ्रेंच-भाषेतील चित्रपट आणि माहितीपट देखील पाहू शकतात.

९. प्रेरित आणि सातत्यपूर्ण रहा

भाषा शिक्षणात दीर्घकालीन यशासाठी प्रेरणा महत्त्वाची आहे. प्रेरित राहण्यासाठी येथे काही धोरणे आहेत:

• वास्तववादी अपेक्षा ठेवा: एका रात्रीत अस्खलित होण्याची अपेक्षा करू नका.
• तुमच्या प्रगतीचा मागोवा घ्या: तुमचे टप्पे साजरे करा आणि तुमच्या कामगिरीची दखल घ्या.
• शिकणारा मित्र शोधा: मित्र किंवा भागीदारासोबत अभ्यास केल्याने आधार आणि प्रोत्साहन मिळू शकते.
• भाषा शिक्षण समुदायात सामील व्हा: प्रेरणा आणि समर्थनासाठी इतर शिकणाऱ्यांशी संपर्क साधा.
• स्वतःला बक्षीस द्या: तुमच्या प्रगतीचा आनंद छोट्या बक्षिसांनी साजरा करा.
• तुमच्या शिकण्याच्या क्रियाकलापांमध्ये विविधता आणा: तुमच्या शिकण्याच्या पद्धतींमध्ये बदल करून कंटाळा टाळा.
• तुमचे 'का' लक्षात ठेवा: विशेषतः जेव्हा तुम्हाला आव्हानांचा सामना करावा लागतो तेव्हा भाषा शिकण्याची तुमची कारणे स्वतःला आठवण करून द्या.

उदाहरण: शांघाय, चीनमध्ये राहणारा एक परदेशी नागरिक मँडरीन चायनीज शिकत असताना इतर शिकणाऱ्यांशी संपर्क साधण्यासाठी, बोलण्याचा सराव करण्यासाठी आणि चीनी संस्कृतीबद्दल जाणून घेण्यासाठी भाषा शिक्षण गटात सामील होऊ शकतो. ते त्यांच्या ऑनलाइन कोर्समधील एक स्तर पूर्ण करणे किंवा स्थानिक रेस्टॉरंटमध्ये जेवण ऑर्डर करण्यास सक्षम होणे यासारखे टप्पे गाठल्याबद्दल स्वतःला बक्षीस देखील देऊ शकतात.

१०. तुमच्या रणनीती सतत जुळवून घ्या आणि परिष्कृत करा

तुमचा भाषा शिकण्याचा प्रवास काळानुसार विकसित होईल. नियमितपणे तुमच्या प्रगतीचे मूल्यांकन करा, सुधारणेसाठी क्षेत्रे ओळखा आणि त्यानुसार तुमची रणनीती जुळवून घ्या. या मुद्द्यांचा विचार करा:

• तुमच्या शिकण्याच्या पद्धतींवर विचार करा: त्या प्रभावी आहेत का? तुम्हाला त्यात आनंद मिळतो का?
• नवीन पद्धतींसह प्रयोग करा: तुमच्यासाठी सर्वोत्तम काय कार्य करते हे शोधण्यासाठी विविध शिक्षण पद्धती आणि संसाधने वापरून पहा.
• आवश्यकतेनुसार तुमची ध्येये समायोजित करा: तुम्ही प्रगती करत असताना तुमची ध्येये बदलू शकतात. लवचिक रहा आणि तुमची योजना जुळवून घ्या.
• इतरांकडून अभिप्राय मिळवा: तुमच्या प्रगतीबद्दल तुमच्या शिक्षक, भाषा भागीदार किंवा भाषा विनिमय भागीदारांना अभिप्राय विचारा.
• चालू असलेल्या प्रवासाला स्वीकारा: भाषा शिकणे ही एक आयुष्यभराची प्रक्रिया आहे. भाषा आणि संस्कृतीचा शोध घेणे आणि त्याचा आनंद घेणे सुरू ठेवा.

उदाहरण: कैरो, इजिप्तमधील एक वैद्यकीय विद्यार्थी परदेशात शिक्षण घेण्यासाठी इंग्रजी शिकत असताना त्याला असे वाटू शकते की पारंपारिक व्याकरणाचे व्यायाम त्याच्यासाठी कमी प्रभावी आहेत. तो वैद्यकीय जर्नल्स आणि वैज्ञानिक लेखांसारख्या अधिक व्यावहारिक व्यायाम आणि संसाधनांकडे वळून जुळवून घेऊ शकतो, रुग्णांशी संवाद साधण्यासाठी बोलल्या जाणाऱ्या इंग्रजीला प्राधान्य देऊ शकतो. तो त्याच्या विशिष्ट भाषेच्या गरजा पूर्ण करणाऱ्या विशेष कार्यक्रमांमध्ये देखील नाव नोंदवू शकतो.

निष्कर्ष

नवीन भाषा शिकणे हा एक परिवर्तनात्मक अनुभव आहे. या प्रभावी रणनीतींची अंमलबजावणी करून, तुम्ही आव्हानांवर मात करू शकता, अस्खलितपणा प्राप्त करू शकता आणि नवीन संधींचे जग उघडू शकता. स्वतःसोबत संयम बाळगण्याचे लक्षात ठेवा, शिकण्याच्या प्रक्रियेला स्वीकारा आणि प्रवासाचा आनंद घ्या. आजच्या एकमेकांशी जोडलेल्या जगात दुसऱ्या भाषेत संवाद साधण्याची क्षमता ही एक मौल्यवान संपत्ती आहे. तर, एक भाषा निवडा, तुमची ध्येये निश्चित करा आणि तुमचे साहस सुरू करा! जग तुमची वाट पाहत आहे.